Een hardnekkig misverstand, of zo je wilt lacune in kennis, bestaat er over de werking van haar. Hierover is al in 1988 in The Strad gepubliceerd door prof. E.G.Gray (“Splitting Hairs”), maar de feiten worden merkwaardigerwijs noch in de literatuur, noch in de kennisoverdracht aangepast, daarom hier een verkorte weergave.

Haar blijkt te bestaan uit een vrij dikke kern van zacht keratine, met daaromheen een dunne, harde schil van schubbetjes, die dakpansgewijs over elkaar liggen om eventueel vocht (regen, urine) af te voeren. Het zouden volgens overlevering deze schubbetjes zijn die de harsdeeltjes vasthouden en de toon maken, maar dat blijkt alleen zo te zijn tijdens het inspelen, een korte periode van naar, schraperig geluid waar iedere strijker beducht voor is(*).

Tijdens dit inspelen wordt er een laagje schubbetjes weggesleten, en er ontstaat een groef tot in de zachtere kern, waar de harsdeeltjes zich goed kunnen hechten; het haar is ingespeeld. Door het spelen wordt de groef breder, wat tot een betere grip leidt, want er kunnen zich meer harsdeeltjes hechten. Als het haar is “versleten” is in feite de capaciteit om harsdeeltjes te binden beëindigd, de sterkte van het haar kan onaangetast zijn. Wat er dan precies gebeurt, is nog niet onderzocht; mogelijk is de kern verzadigd met harsdeeltjes (volgelopen) of is de kern door bijv. oxidatie verhard en kunnen de deeltjes niet meer hechten.

Het hangt dus van de dikte en hardheid van de schil af hoe lang het inspelen duurt, verder zijn de samenstelling en dikte van de kern belangrijk voor de rest van de periode dat het haar wordt gebruikt.
Mongools haar heeft een dunne schil en een zachte, elastische kern; ideaal voor viool, maar onbruikbaar voor contrabas. Voor dit instrument is wat dikker en stugger haar beter, ook omdat de specifieke hars veel stroperiger is.

*)Toen ik nog niet lang bezig was heb ik ooit een bos haar gekocht, Japans, dat alle goeds leek te beloven; sterk, foutloos, mooi wit, niet te dun, niet te dik etc, maar iedereen kwam er tot mijn wanhoop mee terug, want het inspelen duurde maar, en werd nooit echt beter. Dit haar had waarschijnlijk een dikke, harde en taaie schil, waardoor de harsdeeltjes niet goed konden hechten, het was echter zo sterk als nylondraad………)